HAZRET-İ MEVLÂNA CELÂLEDDİN RÛMİ
*
*Uluğ Kızılkeçili tarafından seçilmiş ;
ÖZDEYİŞ YORUMLAR
6
*
*Gönül darlığı mazlum ahından, ferahlık hizmetten doğar.! Haram lokma kavga doğurur.!
*İnsânlık huzura kabul fırsatıdır aracıyı kaldır vicdân mektubunu cevaplandır ve efendine secde et.!
*Ateş kimse ile dost akraba olmaz, yakacak vermez isen kendini yer kül eder.!
*Kulluk et kulluk edilecek makama çık niyaz ehli iken naz ehli ol. Kendini övdürüp firavun olma.!
*Kendinde olmadığın an kendini bulursun ve o anki duâ kabûl olur,
çünkü duâyı eden HAK’tır ; “dediği olur.!” Aklını bırak da akıl et.!
*Kurbân keserken tekbir çekilir İsmail, İbrahim’e teslim oldu mu yerine koç kurbân edilir.!
*Kutb miğfer demek, özün çevresinde dön.!
*Nimet arayan ondan özge velinimet aramasın.!
*RABB’im en yüce diyerek “yücelere” yüz çevirmeyen alçaklardan yüz çevir.!
*Nefsin soluğu yalvarırken sovan gibi kokar.! Onun için kesin sesinizi deyip duâ reddolur.!
Başkası için duâ edin, ağız pis koksa da temiz sayılır.!
*
*Tanrı sözüne sadıktır, sen de köpek gibi vefalı ol ve gece efendin için uyuma.!
*Ayıp gören “Gayb”dan koku bile alamaz.!
*Dünyâ bilgin ne olsa melekler gibi ; “bizim bilgimiz yok” de ve Gayb ilmini iste.!
*Tanrı’nın ne anası var ne babası, ona akrabalık için tek yol kulluk.!
*Kendi izinden ayrılma, kınanmaya aldırma.!
*Yunus o balığın karnında özünü anmayı unutsaydı ten o canı sindirip balığa çevirirdi ama yutsa da kustu.!
*Çocuk süte aşıktır ve sopadan korkar, erginleşti mi süt anneye aşık olur ve cefadan korkmaz.!
Dünyâ nimeti için korku, ahret nimeti için gelen rica ehlidir ;
içi istemiyerek gelirler, belâ yularıyla çekilir, isteyen gönül ehli gönüllü gelir.!
*Sınanmada emin olma, İblis gibi son anda kaybedebilirsin.!
*Kim Elest günü o sütü emmişse Musa gibi öz anası dışında, dadıdan süt emmez.!
*Tanrı sıfatlarını seyretmedikçe yenen lokma haramdır.!
Nefis seni evin rızkını kazan bu da bir ibâdettir,Tanrı ayıpları örter diye aldatır.!
*
*Dünyâ deniz, beden balık, can ise sokak ışığını göremeyen Yunus ; tespih ederse kurtulur,
yoksa sindirilip yok olur, çileye dayan en doğru tespih budur.!
*Musa taklitçi akıldır, Hızır tahkikçi öz.! Vahiy ehlinin melek bile mahremi olamaz.!
(Tahkik a.i. = (hak’tan) 1.gerçek olup olmadığını araştırma 2.Gerçeğini ispatlama.(tahkikat > çoğulu.)
*Eşi dostu çok övme, ayrılığa sebep olur.!
*Hikmet müminin cennette yitirdiği malıdır.! Kimde bulsa alır, çocuk annesinin sesini tanır delil istemez.!
*Koruk kâfirdir, ışık aldı mı üzüm olur, sıktın mı birtek şıra ; yıllandı mı “Kevser .!”
*Şıra, sirke ve şarab ayni üzümdendir.! (U.K.)
*Özü özel öv genel sıfatla övme, RAHMÂN insânı yarattı da sineği yarattı deme, sevgili ayrıcalık ister.!
*Dünyâ ahır, beden at, can atlıdır.! Ahır bilgisini bırak ahir bilgisine geç.!
*Mîrâç tohumun ağaç olmasıdır, koruğun üzüme dönüşmesidir, keramet budur.!
*İbâdet tad vermiyorsa, içsiz çekirden gibidir.!
*Öz ses “şahdamarından yakın” ana sesidir.! (50/16.)
*
*Sabâh köpeğin canı köpek bedenine döner ve havlıyarak ayağa kalkar, bak da canın köpek huylu çıkmasın.!
*Tohumda diken ve gül bir arada idi, Toprak onların makamını gösterdi.!
*Kötü ana karnında kötüdür, biber daha tohumda acı ismine mazhardı.!
Cesetten çıkan yüz kara ise zebâniler, pâk ise hûriler kapar.!
*Gözden perde kalkınca dış yüz Gayb olur.! İç yüz ayan, evren ölene yıkılmış görünür.!
*Eşek eşekle eşlenir, Tanrı herşeyi çift yarattı ; nasıl eş istiyorsan onun suretine bürün.!
*Ya RABB’i başka devlet istemem, bana secdedeki devleti ver.!
*Edep edepsize sabretmektir.! Ayıbı yüzleme, Eren yüzlerse Tanrı emriyledir.!
*Tanrı’dan, Tanrı’dan başkasını isteme ; karga gibi kıyâmete kadar leş ömür isteme.!
*Tanrı’dan başka şeye tapma.!
*Gece kalk nefis karanlığında şafak sökene kadar secde et.! Yüzün ağarınca özüne şahit ol.!
*Baharı toprak gibi öv ki övüşüne çiçeklerin şahit olsun, cennet bahçe demek ; başka övüş şeytanidir.!
*Beden evinde kiracısın mülkün sahibi ol da yıkılınca çıkan hazine senin olsun kendine saray satın al ;
artık hırka yamamayı, ev tamirini bırak.!
*
*Tanrı’dan içte kendisiyle oyalanma iste, yoksa dışta seni sevgili, mal, mevki,
manzara, yemek, araba, yat, kat velhasıl dünyâ ile oyalar.!
*Altın özündür, Sultanın kaimesidir.! (U.K.)
(Kaime a.i. = 1.Uzun kâğıt üzerine yazılan buyruk. 2.Kitap yaprağı)
*Testici sırf sanat için değil su taşısın diye testi yapar, ne kadar güzel olsa çatladı mı kırar.!
*Güneşi öven, gözünü över ; şehit ol ben kör değilim der.! Güneşte ona ‘gözün aydın’ der.!
*Hediye dostluğa tanıktır.!
*Gözce ışık ye de melek gibi tespihle beslen.!
*Toprak olaydım demek, keşke özümdeki tohumu ağaç yapaydım demektir.!
*Sarhoş şarap kokusunu hemen alır, Elest’te RABB’i görenler, sultandan bir âyet gördü mü
kendinden geçer ve her kaptan içer.!
*İbâdet yalvarmaktır, ağlayın da süt versin öz anamız.!
*Nefis ateşini İbrahim gibi gül bahçesine çevir, inanlar da cehenneme uğrayacak bu demek.!
*Sıfat zâta uygun verilir.!
*
*Her âyet gittiğinden, daha iyisi gelir ; tohum gider ağaç gelir.! (Evrim – devrim)
*İnsânın kimliğne şahit yüzüdür.! Kalan âletler onun âleti, kuludur.! (U.K.)
*Yılanın kuyruğu başını tavaf eder, o baş o kuyruğa lâyıktır ; organlar mizaca uygun verilir.!
*Deniz kilittir, balığı dışa insânı içe bırakmaz.! (Berzah = intikal, engel)
*Toprak ölü değil camit yâni donmuştur, nefsin gibi kaskatı uyanınca seni yer.! Musa’nın sopası ejderha olur.! Ama Musa’yı yemez, onun emrinde ve tasarrufundadır.! Ateş, İbrahim’i yakmaz.!
Sen de eşyanın iç yüzüne gir tespihini atom düzenini anla, ortak noktadan yakala,
yılanın başını tutarsan sokamaz.! Kâfire evren zindan, mümine cennet kesilir.!
*Uyanınca çokluk kaybolup yalnız sen kalırsın, erince ve ölünce.!
*Dört unsur kuşu beden dağına bağlamış ipini çözmesin diye istediklerini veririz ; asla dönmek için çırpınırlar ; hastalanırlar, ölünce onlar asıllarına döner biz de Arş kuşu olarak aslımıza.!
*Mahşere gün dendi ; çünkü akıl kandili söner, akl-ı küll güneşi doğar.!
*Kıyâmette dört unsur Tanrı ordusu olur.!
*Dalgıç inci mi, taş mı toplamış çıkınca görür.!
*
*Ahmet herşey nasılsa öyle göster dedi.! “Ya RABB’i bana eşyanın aslını göster.!”
*Tohum düşünce ağaç surettir, önce yumurta sonra tavuk ; bak da Zümrüd-ü Anka yumurtası yap.!
*Kıyâmette ne Güneş kalır ne de Ay.! Işığın aslı ortaya çıkar.!
*Tanrı önünde suç işlemek kimin haddi, herkesin saklı huyu çıksın diye O saklandı kıyâmet ertelendi.!
*Hasetçi kurt, zinacı domuz olur.! Hangi maden fazlaysa cismin o olur ; ilk o surette kopuşursun.!
*Dört unsur tasarruf emânetini almaktan korktu infaz memuru oldu. Onu Âdem yüklendi, halife oldu.!
*Gözü yum da kendini görme ayıbından kurtul.!
*Göz sevgiliden başkasına kaymamalı.!
*
*Cennette ilk ciğer yenir, yola ahdederek gir ; yoksa rahimde kan yiyerek girersin.!
Ey sâki kadehe ciğer kanı dök.!
*Hamların bakışından kurtulsun diye Yusuf’u sakladılar.!
*Secde et yakın ol, sevgilinin rengine boyan, pervane gibi yap.!
*Tertemiz zâtın kaderi pisle buluşmaktır, su gibi.!
*Dış yüzünü gölge bil, aslı olan ışıkta yok et iki yüzlü olma.!
*Simurg yüzündeki perdeyi kaldırdı mı ondan başka birşey kalmaz ; onun ancak gölgesine bakılabilir.!
(Simurg (f.i.) = Kaf dağında bulunduğu söylenen masal kuşu)
*Âdem aşk ile yâni nazarı teveccühle yakın oldu İblis ibâdet ile uzaklaştı.! Hüt hüt Süleyman’a bakışla yaklaştı.!
*Ölümde nefis köpeğinden ayrı düşer, cehhenemde yine buluşup hoşça vakit geçirirsiniz.!
*Dünyâtı verseler sen canını satar mısın ?
Öyleyse ondan bin misli kıymetli olan öz canını evreni verseler satma.!
*Nefse haram olan dünyâ onun varisi öze helâl olur.!
*Perde kalktı mı dünyâ ahret görünür, mesâfe bir soluktur.!
*Musa’nın ışığına elinden ayağından kesilip git ; büyüyü boz.!
*Bir gece uyanık uyu da “Kadir Gecesi” güneşini seyret.!
*Posta, Dost’un konuk olması en büyük devlettir.!
*
*Rûh ve melekler her gece iner uyuma da karşıla.!
*Musa can gözünü bulsun diye nice çocuğun başı kesildi.!
*Başını Hızır’a kestir de daha hayırlısı çıksın.!
*Tevhid vadisinde herkes bir gömlekten baş çıkarır, zaten sayı birin tekrârından ibâret,
ancak bu bir ALLAH demek.!
*Güneşin Gayb âlemindedir, buluttan sıyrıldı mı doğar ne iyi kalır ne kötü,
buluttan arınmadın mı kıyâmete kadar yılanlar (hırslar) seni sokar.!
*Kuvveti Tanrı’ya ver güçsüzü azad ederler.!
*Perde önünde hayâl var, arkasında hâl.!
*Kıl kadar izafi varlık kalsa, yüzlerce perde yapar.!
*Ne yapayım deme, zaten hep sen yaptığın için düştün.!
*Çok birde yok oldu mu tevhid, yok yok oldu mu tefrittir.!
(Tefrit = bütün varlığı, tanrı varlığında bulup dünyâdan geçerek tanrı ile meşgul olma.)
*Her dert geçer, gaflet geçmez.!
*
*Yusuf birgün kimliğini açıklar kuyuya atanların ayıbını yüzlerine vurur.!
*Başkasınınkini bırak da kendi cenazeni kıbleye çevir.!
*Birinin yüzü sevgiliye dönmüş, öbürünün yüzü sevgilinin yüzü kesilmiş.!
*Şaşı bir şişeyi kırınca iki şişede yok olur.! Zahiri, dışı çözdün mü batın da o olur.!
*Perdeyi kaldır, güzelle gömlekli yatılmaz.!
*Koku almayanın burnu mühürlenecek.!
*Kim dünyâdan vazgeçmeyi kurarsa, dünyâ ona sınama olarak daha çok yaklaştırılır.!
*Yüze kara dendi, ölü yüzü olduğu için !
*Kimde aşk varsa koku alan odur.!
*Kâfir siccin cinsindendir, onun için dünyâ zındanına sevinerek gelmiştir.!
Nebi “illiyin” (yüceler) cinsidir, gönül cennetindedir.!
*Gül, ALLAH’tır, gülsuyu Nebi ; gülün kokusunu buruna verir.!
*O güzel rengin adı Tanrı boyasıdır, o çirkin rengin adı Tanrı lâneti.!
*Mal hırsını gönlünden sürene yoksul denir, Süleyman gibi ;
evren Süleyman’ın mülküdür de onun için mal mülk gözünde hiçtir.!
*
*Erenler mağara köpeğine el verir.!
*Akıl önce öğretmen sonra öğrenci oldu, Ahmed’e.!
*Ahmed’in adı tüm nebilerin adıdır, yüz geldi mi doksan dokuz içindedir.!
“Biz Âdem’e esmayı verdik.!”
(Bütün isimleri öğrettik)
*Yusuf değilssen hiç olmazsa Yakub ol gözyaşı dök.!
*Her nefes altındır, onu sana sayarlarken başka şeye bakma.!
*Tavaf etmiş sayılmazsın, kendindesin sen.! Kendinden geç de kendindeki Kâbe’yi gör.!
Âlem “O”na secde ediyor, sen daha neyi bekliyorsun ?!
*Yağın aslı sudan çoğalır, sonra suya düşman kesilir.!
*Cennetlik cehennemle birlikte oturur ama birbirine kavuşmaz aynı madende toprakla altın gibi.!
*Musa ateş ararken öyle ateş buldu ki ateşten vazgeçti.!
*Perhiz ilâcın başıdır, az ye.!
*
*Bu yolu yalnız aşan da var ama pek azdır, yine Pîr marifetiyledir zîrâ Pîr kapısında olmayana da uzanır.!
*İblis nice zaman abdaldandı.! Hâl diliyle herşeyin meydana çıkacağı gün nice muhterem şeytan olur.!
*Sınır bekçisinin Sultana sadakati, huzurdakilerden üstündür.! Gayb’a inananların sadakati yüksek ücretlidir.!
*Musa’ya Firavun değil, büyücüler inandı, şeytan kahroldu.!
*Yüz suyu döken söğüt yetiştirir, meyve vermez odun olur.!
*Kötüleri az kına, kadere tutsaktırlar.!
*Söz bulandı mı ağzını kapat, Tanrı yeniden doğrultur.!
*Cezbe kuşu âniden gelir, sabâhı gördün mü söndür mumu.!
*
*Hayy yâni nefsi vahit makamından konuşanın sesi nefsi emmâre makamındakilere kahır gelir.!
HAKK kendini önce duyucu sonra görücü tanıttı
(Bişnev = dinle) çünkü kulak olmayınca lisan (kelam, söz) teşekkül
(oluşmaz)
etmez.! Dile (müezzine) müşteri (velinimet) can kulağıdır.!
*Balıktan (Erenden) başkası suya kandı.!
*Herşeyin bulûğ ve kemâli vardır. Meyve olunca araplar meyve hür oldu derler
yâni herşeyin amacı hürriyettir.!
*“Sırrını” salda, tohum gömülünce meyve verir.!
*Rahmet su’dur, ayân-i sabite tohumlarıdır, aynı sudan acı tohum biber, tatlı tohum şeker olur.
Terbiye aslı değiştirmez sarsarı bal arısı olmaz.
*Velî Dünyâdan uykudadır.! Tanrı elindeki kalem gibi sağa sola çevrilir, yazıyı
kalemden (doğadan) bilme, kâtipten bil.!
*Dost ancak Velî’den olur, nakıs insân bencildir, dost olmaz.!
*Dalga deryayı bilmez.!
*
*Gözün nûru, gönüllerin nûrundan meydana gelir, gönül rûhu ise ALLAH’ın nûrundan meydana gelir ki akıl ve duyu ile hiç ilgisi yoktur. Güneş nûru gibi zıddı (karanlık) olan ışık değildir.!
Gözle görülemez “şah damarından yakın” (50/16.) olduğundan zuhurdaki şiddetle hicaplanmıştır.!
(Hicap = perde, utanma perdesi, utanma)
*Âşıka Maşuktan gayrısı yok görünür ; “Lâ ilâhe” budur.!
*Çamur iken insân olacağını inkâr ediyordun, insân iken HAK olacağını inkâr ediyorsun.!
*Göz zinası kendi baldırını kesip kebab yaparak yemek.!
*Susuz ırmağı tavaf eder, zaten âşık maşuktan uzak değildir, bunlara nâs denir.!
Kalanı nes nas yâni Yec’uc Mec’uc’dur.!
(Nâs = insânlar, Alâ-mele-in-nâs, halk arasında, açıkça)
(Nes nas = yarısı insân, tek gözlü, tek el ve ayaklı sıçrayarak yürüyen masal hayvânı,
büyük maymun, goril cinsinin adı.)
*
*Saltanat hırsını bırak da sultan ol, damda deve aranmaz.!
*Dünyâ oyundur yâni gölge oyunu gönlümüzdeki varlıklar dışımızda bir aynaya yansıyor, biz bunun seyrine dalıyoruz esasında gölgelerdir, netekim gönlü sıkıntıda iken en güzel gölge bizi avutmuyor, demek işin aslı bizde imiş bizdekinin aslı da erenin gönlünde bu oyun bozulacak ; ama âmânın sopasız gidişi kadar.!
*(Hiç kimse hangimizin gölgesi daha güzel diye yarış yapmıyor, bu gölge oynunda kim birinci olur ki ?
Gölgeleri oynatandan başka.!
C.H.S. )
*Nefsin emretti mi hemen yaparsın, bir de övünürsün.! Vicdân emretti mi bin dereden su getirir sonra da suçu ona atarsın, şeytan sen beni kaydırdın dedi, âdem ben kaydırmadım dedi.!
Ehliyetsiz duâlara Tanrı susuyor, sen de ahmaklara cevap verme.!
*
*Bizde güneşin nûru gözün nûru ile birleşince renk görünür bu görüntü gönül nûruyla (akıl) değerlendirilince idrâk edilir.! Bu son nûr hayvânda yoktur, bizde “kukla” vardır, Velî’de tamdır, onlar önce nûru sonra rengi görür, biz ise önce rengi yâni eseri sonra müessiri görürüz, göz evreni görme âleti olduğu için kendini göremez,
insânda Tanrı’nın evreni bilme âleti olduğu için kendini bilemez.!
İnsân Tanrısal bakandır, ALLAH’ın gözüdür, evren bakılandır. Bakılan bakanı (ALLAH’ı) görür.!
*Her an idâm ve icâd vardır, buna teceddüdü emsâl derler, kıvılcım hızla çevrilirse çember görünür.! Evren tek kıvılcımdır, şiddet ve sürât sayesinde bize zaman ve mekân görünmektedir. ALLAH sihirbazdır.!
*İlim malûma tabidir, ezelî bilgide çeşitli basamaklarda sıralandık buna kaza denir, “Ümmül Kitab”da yâni
“Levh-i Mahfuz”da yazılı sabir karakterimizdir.! Sonra zürriyet âleminde müşâhade ederiz ki bu kaderdir.!
Takdiri görmeden önceki cehdimiz ve gördükten sonraki tepkimiz ise irâde-i cüziye olup
kazanın seyrini değiştirebilir yâni kaderi.!
*Âdem Velî idi yine de edepte nefsime zulmettim dedi.! Bu benim ayân-ı sabitem’de vardı o ise senin ezelî ilmin iktizası idi demedi ve kazayı tebdil etti. Yağmurda buluttan, şimşekte buluttan, gülersek RAHMÂN, kızarsak kahhar isminin mazharıyız.! Hayır ve şer ondan ama edeb ile şer gibi bunları kendimize isnad etmeliyiz. Hayır gibi ise Ona böylece Onu tenzih ve tesbih ile övmüş oluruz.!
*
*İnsânın ağaçtaki katkısı tohum ekmek kadardır, esas fâni ALLAH’tır ama insân vesile olur.!
İki tip kaza vardır, kazayı muallaktır, kaderi şarta bağlıdır. Velî bunu değiştirebilir ; meselâ ; Parise gidip de ölecekse oraya göndermez veya uçakla gidip ölecekse, arabayla gitmesini düzenler.!
İkinci tip, kazayı mübremdir, aynen olur, Velî bunu rüyâya çevirir zîrâ hayât da rüyâdır.!
*Öz arıdır, beden ise hücre hücre bal peteği .!
*Baharda taş yeşerebilir mi ? toprak ol, dirilme günü cevher ol.!
*Gaflet dünyânın direğidir.! (Teknik ve uygarlık ona borçlu.)
*Dünyâ oyun yeri insân oyuncakla oyalanan çocuktur, Velî buluğa ermiş çocukluktan kurtulmuştur.!
*“O, onları sever onlarda O’nu sever” (5/54.) yâni önce aşk HAKK’tan gelir, kul cevaplar.!
*Bozuk terâzi doğru terâzi ile ayar edilir.!
*
*Dilencinin ibâdeti ALLAH için değil, ekmek içindir.! ALLAH rızası derse de riyadır.!
Anamın ibâdeti talit ise de riyasızdır tahkike gidebilir.!
*Pîrler için kerpiç bile aynadır.! Kesafetin içini görürler, sermayeleri ayak eseridir, seyri sülûktur.!
*Ayna
kendi yüzünü saklar, başka yüzü gösterir.! (U.K.)
*Ayna ile Ayan ayni harflerle yazılır, türkçede.! (CHS)
*Aynada ayan olan, kendini görür ! Âlemi de böyle bil, HAKK âlemde ayan oldu.!
Yâni kendini gördü.! (CHS)
*Herkes yazar olursa, kim kimi okuyacak.? Bir bilgide tüm bilgiler saklı olsaydı birşeyi bilmen
herşeyi bilmene sebep olacaktı.! HAKK ilmini o kadar ucuza satmaz.!
Hakikat
yedi evre çalışarak alınır..! (CHS)
*
*Sen nefsine eziyet etmeye kıyamıyorsan ALLAH’ın ona terbiye için sana verdiği eziyete razı ol.!
*Tevbe ölüme dek mümkün, dünyâya dönüş yok cezadan önce.!
İsa, İdris (Hermes) özdür, melek cinsindendir, kâfir ise şeytan cinsi.!
*İstidadı da HAK verir ezelî ilme göre, mîmâr ev tasarlarken salon da düşünür, helâ da.!
*Cansızlar asâ gibidir, Musa tasarruf eder.!
*
*Emmârenin hocası kargadır, Kabil’e defin öğretti.!
*Emmâre kişiliği padişah parasına benzer öldü mü değişir.!
Öz kişilik Ahmed
parasına benzer, değişmez ; her devirde altın gibidir.!
*Her
gönül vahyi duysa harf ve söze ne gerek kalırdı, onun için gönül ehli
Nebiler aracı geldi, yâni şefaatçı.!
*Hak batılda, yağ ayranda gizlidir ; dövmedikçe ayrılmaz.!
*Bu ne sihirdir ki kabuk gerçek, iç yalan görünmede.! Dünyâ varlık, ahret yokluk sanılmada.!
*Baş gözü güneşi varken görür, rüyâ gözü güneşi yokken de görür ;
çünkü o âlemin güneşi ayrıdır, baş gözü ışıkta görür, rüyâ gözü karanlıkta ama pırıl pırıl.!
*Köy beden, Şehir ALLAH’ın geniş arz’ı gönüldür.!
*
*Toprakta camiddin bilgin donmuştu, insân kılığında Musa’nın sopası gibi dirilip ayağa kalkan camidleri
(donmuş, donuk) yâni maden, nebat ve hayvâna tasarruf ediyorsun.!
Çocuğuna göre evvel babana göre ahirsin, kendine göre ise hep ayni an, dem’sin hazır zaman hazretisin.!
*Kıyâme nedir ? O ALLAH’ın bir ateşidir ki kâlbleri sarar, vicdân azabıdır.!
Vücûdda iken ikâzıdır az duyulur.!
*
***Deduki ; Âşık ve kerâmet sâhibi bir zât idi, yerde gökteki ay gibi seyreder dururdu ayni evde iki gün kalmaz sonra o eve sevgiye bağlanmaktan korkarım diye hep seyahat ediyordu. Amacı Tanrı haslarını yüce zâtları arıyordu. Tıpkı nebi iken Hızırı arıyan Musa gibi, dikende yalınayak yürüyor ve bu keramete şaşanlara ben hayret içindeyim, kendimde değilim ki cesedin acısını duyayım diyordu.!
Birden karşı sahilde 7 mum gördüm sonra hepsi birtek nûr oldu ki nûru gök kubbeyi deliyordu.! Tekrâr 7 mum oldular hayret ettim, halk hiçbirini görmüyordu.! Sonra o 7 mum, 7 ağaç oldu.! İnsân onların yeşilliklerinden neşeleniyordu. Kökleri yerde kolları “Sidre”ye kadar yükselmişti. Olgunluktan yarılan meyvalarından su gibi nûr fışkırmaktaydı, asıl şaşılacak şey o çölden yüzbinlerce adam geliyor da onların gölgesini bile görmüyorlardı.! Halk çürük meyveleri toplamak için birbirine girmekteydi. Birden 7 ağaç bir ağaç hâline geldi dondum kaldım.! Sonra 7 ağaç yedi adam oldu, hepsi ALLAH’ın huzurunda salâtta idiler, gözlerimi oğuşturup 7 adam kimlerdir diye bakarken, “Ey Velî ey temiz dost biz salâtta sana uymak istiyoruz dediler.!” Deduki salâtı kıldırmak için onların önüne geçti, bunlar cemaatle salât kılmakta iken denizde bulunan bir gemiden imdat sesini Deduki duydu, o bu kıyâmeti görünce gözyaşlarıyla :
“Ya RABB’i bunları kıyıya çıkar” dedi.! Nihayet gemi kurtuldu ve cemaatin namazı tamamlandı.!
Açıklama : ‘7 mum, 7 kutb’dur ; emri ilâhi ile âlemi yönetirler, taayyünde farklı zâtta birdirler.!
Meyvaları ilimleridir, körün arkasında namaz kılmazlar, imdat isteyeni korurlar.
(Taayyün ‘ayn’dan’ = 1.meydana çıkma, belli olma 2.Âyan sırasına gelme, itibarlanma)(U.K.)
*
*Çıplak, müflis doğdun, maddede kaybedecek neyin var ?
Cenin teslimiyetten başka ne iş yaptı da emeksiz nimet buldu ; çünkü gıdadan habersizdi.!
Şeytan müflistir, çıplaklığını mal ve mevki ile örtmeye bakar, zikirle örtmeli.!
*Zahir alimi dışı inceleyip bir takım misâller hükmeder, vaz eder.!
Hâlbuki madde misâldir, misâlin misâli olmaz, eşya son surettir.!
Kopyanın kopyası ilim olmaz, onlar Âdem’in rûhuna değil, çamuruna ; kopyasına bakarlar.!
*Her kör alim fil kadar koca evrenden tuttuğu kadarını tahmin eder.!
ŞARK İSLÂM KLÂSİKLERİ
MESNEVİ 1-2-3-4-5-6 Cilt
"Veled İZBUDAK tarafından tercüme edilmiş ;
Abdülbâki GÖLPINARLI tarafından muhtelif şerhlerle
karşılaştırlılmış II.Basım 1956 İSTANBUL - MAARİF BASIMEVİ nüshasından yorumlanmıştır.!"
* *
© C.Hürmen S. 11.06.2004
***
Copyright©2000.www.ondokuz.gen.tr
Copyright©2001.www.ondokuzbiz.com
Copyright©2001.www.19muhammedali.com